Naphta(نفتا)

ترکیب پیچیده‌ای از پارافین‌ها، نفتن‌ها و آروماتیک‌ها در محدوده کربن 5 تا 12 است. برشی از نفت خام که نقطه‌جوش بین 30-200 درجه سلسیوس و شامل 5 تا 30 درصد وزنی نفت خام است. نفتای سبک به نفتایی گفته می‌شود که گستره نقطه جوش بین 30-90 درجه سلسیوس داشته باشند و شامل ترکیبات کربن با گستره بین 2 تا 5 می‌شود. نفتای سبک معمولا به واحد ایزومریزاسیون فرستاده می‌شود تا به پارافین‌های راست‌زنجیر ایزومرهای شاخه‌دار با ارزش تبدیل شوند. نفتای سنگین به نفتایی گفته می‌شود که گستره نقطه‌جوش بین 90-200 درجه سلسیوس داشته باشد و شامل ترکیبات کربن با گستره‌ای بین 4 تا 7 می‌باشد. پارافین‌ها یا آلکان‌ها به هیدروکربن‌های آلیفاتیک اشباع گفته می‌شود که فرمول عمومی آن‌ها C_nH_2n+2 است. پارافین‌ها، خود شامل نرمال پارافین‌ها(ترکیبات مستقیم) و ایزوپارافین‌ها(ترکیبات شاخه‌دار) هستند. علی‌رغم نرمال پارافین‌ها، ایزوپارافین‌ها عدد اکتان بالایی دارند و در حقیقت نرمال پارافین‌ها در فرایند رفرمینگ و ایزومریزاسیون به ایزوپارافین‌ها تبدیل می‌شوند. الیفین‌ها یا آلکن‌ها به هیدروکربن‌های آلیفاتیک غیر اشباع گفته می‌شود که پیوند دوگانه دارند. الیفین‌ها خود به مونو الیفین، دی‌الیفین و غیره تقسیم‌بندی می‌شوند. مونو الیفین به هیدروکربن آلیفاتیک غیر اشباع گفته می‌شود که باند دوگانه‌ای دارند و C_nH_2n است. نفتن‌ها یا سیکلوآلکان‌ها به هیدروکربن حلقوی اشباع گفته می‌شود که حداقل یک ساختار حلقوی داشته باشد. به ترکیبات نفتن که یک ساختار حلقوی داشته باشد مونو نفتن گفته می‌شود و فرمول عمومی آن‌ها C_nH_2n است. نفتن‌ها دارای عدد اکتان پایین هستند و در فرایند نفتا رفرمینگ به ترکیبات آروماتیکی تبدیل می‌شوند. البته نفتن‌ها عدد اکتان بالاتری از نرمال پارافین‌ها دارند. آروماتیک‌ها ترکیباتی شامل هیدروکربن‌‌هایی است که حداقل دارای یک حلقه هیدروکربنی غیراشباع باشند و فرمول عمومی آن‌ها C_nH_2n-6 است. آروماتیک‌ها دارای عدد اکتان بالایی هستند. بنزن، تولوئن و زایلن از مهم‌ترین ترکیبات آروماتیکی هستند که در فرایند نفتا رفرمینگ به‌دست می‌آیند. نفتا به‌طور عمده در صنایع شیمیایی و پتروشیمی برای تولید ماده اولیه انواع پلاستیک‌، حلال، تینر و الک‌های صنعتی کاربرد دارد. یکی از مصارف عمده و اصلی نفتا در در واحد تبدیل کاتالیستی نفتا است که در اصطلاح نفتا رفرمینگ نیز گفته می‌شود. این واحد هم در صنایع پتروشیمی و هم پالایشگاه‌ها وجود دارد. نفتای سنگین معمولا خوراک فرایند تبدیل کاتالیستی نفتا است. نفتا به‌صورت خوراک در واحد تبدیل کاتالیستی نفتا سه یا چهار  آدیاباتیک است به رفرمیت تبدیل می‌شود. در پتروشیمی‌ها نفتا در فرایند تبدیل کاتالیستی به بنزن، تولوئن و زایلن‌ها تبدیل می‌شود. در صنایع پالایش نفتا در فرایند تبدیل کاتالیستی به بنزن تبدیل می‌شود. در این فرایند پارافین‌های نرمال و نفتن‌ها به ترکیبات پارافین شاخه‌دار و آروماتیک‌ها که عدد اکتان بالاتری دارند، تبدیل می‌شدند. رفرمیت برای ترکیب با بنزین‌های تولیدی واحدهای دیگر، وارد استخر بنزین می‌شود.
نفتا: به طبقه‌ای از سوخت مایع هیدروکربن یا فراریت و اشتعال‌پذیری بالا گفته می‌شود که در برج تقطیر پالایش نفت خام بین گازهای سبک(مثل ای‌پی‌جی) و نفت سفید قرار می‌گیرد. بخش عمده سیانات گاز(یعنی نفتی که از چاه گاز برداشته می‌شود) نیز از نفتا تشکیل شده است. این سوخت مایع از * زغال سنگی نیز قابل * است. صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصل نفتا هستند که از آن به‌عنوان خوراک تولید فراورده‌های مختلف پتروشیمی از جمله حلال‌ها و رقیق‌کننده‌ها،  مواد اولیه انواع پلاستیک، الیاف مصنوعی الکل‌های صنعتی استفاده می‌کنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می‌شود و بیش‌تر ترکیب‌های پلاستیکی اتیلن با نفتا ساخته می‌شوند. همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می‌توان نفتا را به بنزین‌های اکتان بالا و سوخت‌های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد. نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده، تصفیه مواد هیدروکربن دیگر نیز استفاده می‌شود. همچنین از آن برای تولید جلادهنده‌ها، لاک‌ها و به‌عنوان سوخت گرمایشی و پخت و پر(مشابه گاز مایع و نفت سفید نیز استفاده می‌شود). نفتا به‌طور دقیق شامل هیدروکربن‌های دارای 5 تا 12 اتم کربن می‌شود که نقطه جوش آن‌ها از 30 تا 200 درجه متغیر است. یعنی اگر نفت خام را از 30 درجه تا 200 درجه حرارت دهیم و بخش جوشیده را جدا کنیم نفتا به‌دست خواهد آمد. معمولا 15 تا 30 درصد نفت خام در این حرارت به جوش می‌آید در نتیجه همین میزان از نفت خام را می‌توان به‌طور مستقیم به نفتا تبدیل کرد. بنزین(70 تا 175)، نفت سفید(150 تا 1275)، نفتای سبک(30 تا 60 درجه بین 5 و 6 کربن) و نفتای سنگین(90 تا 200 درجه با 6 تا 12 کربن).